Հունիսի 14-ը արյան դոնորի համաշխարհային օրն է

Այն հաստատվել է 2005թ. Ժնևում, Առողջապահության համաշխարհային ասամբլեայի սեսիայում, ի պատիվ 1868թ. այդ օրը ծնված ավստրիացի բժիշկ Կարլ Լանդշտեյների, ով մարդու արյան խմբերի հայտնաբերման համար 1930թ. արժանացել է Նոբելյան մրցանակի:

1819թ. Անգլիայում առաջին անգամ արյան փոխներարկում կատարվեց մարդուց մարդուն: Ներկայումս արյան փոխներարկումը լայնորեն կիրառվում է վիրաբուժության, մանկաբարձության, գինեկոլոգիայի, այրվածքաբանության,  վերակենդանացման և արյունաբանության ոլորտներում: Ժամանակին իրականացված արյան բաղադրամասի փոխներարկումը հաճախ մարդկային կյանք է փրկում :

 Հայաստանում տարեցտարի ավելանում է հավաքագրվող արյան քանակը: Եթե 2000-2001թթ. տարեկան իրականացվում էր մոտ 6000-7000 արյունատվություն,  ապա 2013թ.  կատարվել է մոտ 13 000:

Աշխարհի  57  երկրներում դոնորների 100%-ը կամավոր անհատույց է: Նախկին սոցիալիստական ճամբարի որոշ երկրներում կամավոր անհատույց դոնորության հետ կապված խնդիրներ կան։ Բուլղարիայում, օրինակ, որտեղ 75% արյունատվությունները փոխհատուցվող դոնորներից են,  1000 բնակչից դոնոր են հանդիսանում 22-ը, Լիտվայում  կամավոր անհատույց դոնորները կազմում են  33%:

Ըստ ԱՀԿ-ի տվյալների, որպեսզի երկիրն ամբողջովին ապահովված լինի արյան բաղադրամասերով  և պատրաստուկներով, երկրի 1000 բնակչից  40-ը պետք է դոնոր լինի: Հայաստանում ներկայումս 1000 բնակչից դոնոր են  3-ը: Սա նշանակում է , որ ցանկալի ցուցանիշին հասնելու համար դեռ շատ անելիքներ կան:

Հայաստանում ներկայումս արյան դոնորների կազմում գերակշռում են փոխհատուցվող դոնորները` 48,7%, մինչդեռ առավել անվտանգ խումբ են կազմում անհատույց կամավոր դոնորները, որոնք Հայաստանում կազմում են   4.7 %: Այս խնդրի լուծումն անվարձահատույց կամավոր դոնորության քարոզչությունն է հասարակության լայն շրջաններում, հատկապես երիտասարդության  մեջ:  

 Արյուն ունենալու համար անհրաժեշտ է, որ բոլորս գիտակցենք` միայն մեր կողմից հանձնած արյան շնորհիվ հնարավորություն կստեղծվի փրկել տուժած մարդկանց կյանքերը: Շատ կարևոր է, որ այս գաղափարը սերմանվի մեր հասարակության մեջ հնարավորինս վաղ հասակից: Պետք է ձգտենք, որ Հայաստանում, ինչպես  զարգացած երկրներում, արյան դոնորությունը լինի կամավոր և անվարձահատույց:

Առողջապահության նախարարություն