«Իմ սերը,կյանքի ցանկությունը հայ լինելն է».Ստեփան Փարթամյան. հեռուստահաղորդավար

Մի փոքր կպատմե՞ք Ձեր մասին:

Ծնվել եմ Լիբանանում, տասնիննը  տարեկանում ԱՄՆ եմ տեղափոխվել, և, հա, քառասունիննը տարեկանում այստեղ  եմ` Հայաստանում:

Ինչպիսի՞ մանկություն եք ունեցել:

Հաճելի: Այն, ինչ-որ հիշում ես, հաճելի է և երանի ես տալիս, որ այդ տարիներին ոչինչ չգիտեիր: Այն, ինչ քեզ տրամադրում էին, ընդունում էիր, հատկապես հայկական տարբերակում, որ երեխաներին ազատ արտահայտվելու հնարավորություն չեն տալիս, հատկապես չորս, հինգ, վեց տարեկանում: Բայց ես ամեն ինչի մասին հարց եմ տվել: Եթե որևէ մեկն ասեր` սա այսպես էպիտի լինի, այն ժամանակվանից ասում էի` ինչու՞: Երևի այդ է պատճառը, որ տարբեր եմ ուրիշներից: ԱՄՆ-ում բավականին ինչուներ կային: Երբ լիբանանյան մտածելակերպով տասնիննամյա պատանին, նույն այսօրվա հայաստանյան երիտասարդի նման, որ ԱՄՆ է գնում`կարծելով,որ ամեն ինչ գիտի, քանի որ հայէ, բայց իրականում ոչինչ չգիտի, նույնը ես էի: Լիբանանից ԱՄՆ մեկնեցի ազգային տվյալներով, որն ինձ համար շատ կարևոր է: Բայց ժամանակը քեզ անպայման պարտադրում է, որ այլ կերպ նայես ամեն ինչին:

Կուզեի՞ք նորից մանուկ լինել:

Երանի եմ տալիս, որ վերադառնամ մանկություն, քանի որ այսօրվա իմ մտածողությամբ ինչե՜ր կարող էի անել: Օրինակ, եթե հետ վերադառնայի մանկություն, հայերեն կսովորեի և  հայկական դպրոցը չէի թողնի ու արաբական դպրոց գնայի, (վերաքննություն ունեի հայոց պատմություն, հայոց լեզու, կրոն առարկաներից): Այդ տարիներին պարզ չէր, որ իմ սերը, կյանքի ցանկությունը հայ լինելն է: Աշխույժ էի, տարբեր կազմակերպությունների անդամ: Օրինակ որևէ մեկը չասաց, որ այս տղան հետաքրքիր ապագա կարող է ունենալ, որովհետև մենք` հայերս, երբեք հետաքրքրված չենք, որ պատանուն, երիտասարդին նայենք և ասենք, որ ապագայում լավ մարդ կդառնա: Չափահաս էիք, երբ տեղափոխվեցիք ԱՄՆ: Մասնագիտության ընտրության որոշումն ինչպե՞ս կայացրիք: Հայրս լիբանանյան հեռուստատեսությունում եթերային թողարկման պատասխանատուն էր, կինոստուդիա ուներ: Միշտ ուզում էի գնալ ԱՄՆ ու կինոարվեստի բնագավառում հմտանալ: Ինը ամիս տևեց, որ հասկանայի, թե ինչ է ԱՄՆ-ն: Կենցաղը, մտածելակերպը հասկացա ու որոշեցի շարունակել կրթությունս: Այդ ծամանակ արդեն զգացվում էր նկարահանելու, մոնտաժելու ունակությունը: Համալսարան գնացի կրթություն ստանալու պարզապես նրա համար, որ գիտեի այդ ժամանակ հայի համար շատ կարևոր է «ինչ կրթություն ունես» հասկացությունը, որն, իմ կարծիքով ամենասխալ մտածելակերպն է, քանի որ դպրոցի կամ համալսարանի կրթությունը մարդուն մարդ չի դարձնում, պարզապես գեղեցիկ հագուստի նման է: Երբ մոտենում ես, խոսում, տեսնում ես, որ դատարկ է: Կրթություն ստացա, քանի որ երբ հարցնեին, թե ի՞նչ կրթություն ունեմ, ասեի` հեռուստատեսության ու կինոյի բեմադրիչ: Հեռուստահաղորդումների ժամանակ միշտ ասում եմ, որ անգետի մեկն եմ, բայց, երբ տեղը գա ու իրենք ասեն, որ ամեն ինչ գիտեն,պիտի ասես, կներեք, ես էլ ունեմ այդ մեկը, բայց դա ինձ համար այնքան կարևոր չէ, քանի որ կենցաղային կրթությունս, շփումն հայերի հետ ինձ դոկտորի աստիճան է տվել:

Ինչպիսի՞ուսանող եք եղել:

Երբեք հետաքրքրությունս հոլիվուդյան կինոաշխարհը չի եղել և շատ կարևոր է ոչ թե կրթությունը, այլ` ընկերական միջավայրը` համալսարանում: Աշխատանք կունենաս այն դեպքում, թե ում ես ճանաչում և ոչ թե ինչ գիտես:

Ովքե՞ր կարող են Ձեզ ընկեր համարվել:

Ես ամեն մարդու մեկ անգամ եմ իրավունք տալիս,որ ընկերս լինի:այդ մեկ անգամից հետո նա է որոշում` կհեռանա, թե կմնա: Ինձ համար կարևորն անկեղծությունն է, նվիրվածությունը: Եթե ես այսօր պիտի լացեմ, ընկերս պիտի զգա, որ կացում եմ, եթե այսօր ուրախ եմ, պիտի իմանա, որ ուրախ եմ:

Իսկ ինչպիսի՞ն էին հայ և արտասահմանցի ուսանողների հարաբերությունները:

Մենք շատ ամաչկոտ ենք, կաշկանդված, մեր վանդակն ենք մտել, բայց անգամ վանդակում` բաժանված ենք իրարից: Ութսուներեք թվականին Գլենդելի քոլեջի մեր ճաշարան երբ առաջին անգամ ներս մտա, էլի լիբանանահայը, իրանահայը, հայաստանցին… բաժանված էին: Ճաշարանի մեջտեղը սեղան դրեցի ու նստեցի` օրական երեք-չորս ժամ: Բոլորը եկան, մեջտեղ` նստեցին: Սա շատ կարևոր է: Իսկ, եթե անդրադառնանք արտասահմանցի ուսանողներին, ես օտար ընկերներ ունեմ, բայց ավելի շատ հայերի հետ էի:

ԱՄՆ-ում կրթություն ստանալուց հետո հե՞շտ գտաք աշխատանք:

Աշխատանք հասկացողությունը ես ստեղծեցի ինձ համար: Սովորելու տարիներին նկարահանում, մոնտաժ էի կատարում: Լոս Անջելեսում հայկական երկու ծրագրեր կային` մեկ ժամ տևողությամբ: Երբ հանրախանութում էի աշխատում, (գնված ապրանքըտոպրակներումէի տեղավորում), դիմացը հայկական այդ մեկժամանոց հաղորդման տաղավարն էր: Գնում, օգնում էի, երբ տասնհինգ րոպե ազատ ժամանակ ունեի: Մինչև որ աշխատողներից մեկի հետ խնդիրներ եղան,նա հեռացավ և տնօրենն ասաց, որ ուզում է` միշտ իր կողքին լինեմ: Երեք աշխատանք էի անում (գազակցակայանում էի աշխատում, հանրախանութում, նկարահանումներ էի անում), հոգնած դասի էի գնում ու քնում: Վերջիվերջո ապրուստ պիտի հայթայթեի: Դժվարությունն ամենուր է, ոչ ոք չի ասի. ա’ռ այս գումարն ու ապրի’ր:

Անդրադառնանք Ձեր կարծիքը, «Բարի լույս», «Հայը» հաղորդումներին:

Տասնմեկ տարի առաջ Գլենդելում 60.000 հայ էր ապրում: Առաջին ծրագիրը, որ պատրատում էի,ասացի, որ ինձ ցույց տան գոնե մեկ հայկական ճաշարան… չկար… շատ ճաշարաններ, որ հայերն էին բացել, պարսկերեն, արաբերեն անուններ ունեին: Հաղորդումն ամեն շաբաթ, գիշերը ժամը իննին էր: Տարբեր հացեր էի քննարկում և ասում էի` ձեր կարծիքը: Այդտեղից էլ անունս մնաց` «ձեր կարծիքը»: Ապա` «բարի լույս»  հաղորդաշարը: Անունս մնաց` «բարի լույս»: Երբ գիշերն ասում էի` բարի լույս, ասում էին` հիմա՞ր ես ի՞նչ ես գիշերով բարի լույս ասում, աաաաաա՜ հայաստանում առավոտ է, դրա՞ համար: Ասում եմ, չէ, բարի լույսը կապ չունի առավոտվա հետ: «Հայը»  հաղորդաշարում նույնպես քննարկում եմ տարբեր հարցեր:

Շատ գրողներ,հրապարակախոսներ են բնութագրել հային: Դուք ինչպե՞ս կբնութագրեք, ո՞վ է հայը:

Երբ նայում ես երկնքին` աստղերը փայլում են, երբ մոտենում ես` տարբեր են: Հայը այդ մեկ աստղն է և մյուս աստղերից ավելին չի փայլում:

Հայը մաքուր և ոչ թե ընդօրինակված մշակույթն է: