Մոլորակների անվանումները՝ 2500 տարի առաջ

«Աստղագիտության կապն այլ գիտությունների, մշակույթի և հասարակության հետ» գիտաժողովի ժամանակ Բյուրականի աստղադիտարանի տնօրեն Հայկ Հարությունյանի ներկայացրած զեկույցը  վերաբերում էր աստղագիտական տերմիններին:

Տերմինների համակարգը անվանումների, բառերի ու բառակապակցությունների միասնություն է, որն օգտագործվում է տվյալ գիտության հասկացությունների համակարգում՝ գիտական հասկացությունների ճշգրիտ և միարժեք նշման նպատակով:

«Ցանկացած լեզվում բառերը սովորաբար լինում են բազմարժեք: Տերմինների համակարգում նման բանն անթույլատրելի է: Այստեղ յուրաքանչյուր բառ կամ բառակապակցություն կարող է վերաբերել միայն մեկ առարկայի կամ հասկացողության: Եթե ընդհանուր գրական լեզվում հոմանիշ բառերն ու համանունները բավականին տարածված են, ապա տերմինների համակարգում դրանցից միշտ էլ ձգտում են ազատվել: Գիտական տերմինաբանությունը բնականաբար ձևավորվում է տվյալ գիտության ներսում՝ դրա զարգացմանը զուգընթաց: Այն անբաժանելի է տվյալ գիտական տիրույթի տեսական պատկերացումների զարգացման գործընթացից»,-նշեց Հայկ Հարությունյանը:

Նրա խոսքով՝ հայերեն աստղագիտական առաջին տերմիններն ու անվանումները բավականին հին ծագում ունեն: Մոլորակների մինչ օրս գործածվող հայերեն անվանումները կարող են որպես այս պնդման ապացույց ծառայել: Դրա համար բավական է այդ անվանումները համեմատել մոլորակների հին հունական անվանումների հետ, որոնք հին աշխարհում կիրառվել են մինչև Ք.Ա. VI-V դարերը:

Բյուրականի աստղադիտարանի տնօրենը նկատում է՝ մոլորակների անվանումները վերջին 2500 տարում հետևյալ ձևափոխումներ են կրել.

Στίλβων (Ստիլբոն)-Հերմես – Մերկուրի

Φωσφόρος (Ֆոսֆորոս) – Աֆրոդիտե - Վեներա

Pyroeis (Պիրոիս) – Արես - Մարս

Φαέθων (Ֆաետոն) – Զևս- Յուպիտեր

Φαίνων (Ֆաինոն) – Կրոնոս - Սատուրն



http://asekose.am/hy_AM/news/8/172199-molorakneri-anvanoumnere-2500-tari-araj.html